امام خمینی (ره) : «بهشتی مظلوم زیست و مظلوم رفت، بهشتی به‌تنهایی یک ملت بود.»
شهید دکتر بهشتی از شخصیت‌های نادر تاریخ معاصر ایران و بلکه دنیای اسلام بود. بی‌تردید، او یکی از برجسته‌ترین رهبران انقلاب اسلامی بود که در تمامی مراحل پر فراز و نشیب مبارزه و نیز در گذار انقلاب نوپای اسلامی از بحران‌های بنیان برافکن سال‌های اولیه پیروزی، نقشي بی‌بدیل داشت. او به اعتراف دوست و دشمن و به مدد خودسازی روحی و معنوی و نیز توان فوق‌العاده مدیریتی، پس از حضرت امام (ره)، تأثیرگذارترین شخصیتی بود که در پیشبرد و تثبیت انقلاب اسلامی نقشي اساسی ایفا کرد.
.jpg)
«بهشتی یک ملت بود.» به‌راستی این جمله به چه معناست؟ مگر یک «ملت» دارای چه خصلت‌ها و ویژگی‌هایی است که شهید آیت‌الله دکتر بهشتی، به‌تنهایی صاحب همه آنها بود؟ بدون شک یک ملت داراي مجموعه‌ای از ویژگی‌های انسانی، اخلاقی، سیاسی و فرهنگی است و شهید بهشتی به گواه تاریخ، حائز همه ویژگی‌های ذاتی یک ملت بزرگ، آن هم ملتی چون «ملت ایران» بود. شخصیتی مجتهد، فقیه، فیلسوف، مکتب‌شناس، سیاست‌دان، اقتصاددان، جامعه‌شناس، سخندان، سخنران، مدیر، مدبر و مسلط به چهار زبان زنده دنیا بود.
موقعیت برجسته شهید بهشتی سبب شد که فرصت‌طلبان و معاندان انقلاب اسلامی، به خیال واهی خویش، با زدن انگ‌ها و تهمت‌ها سعی کنند او را از سر راه بردارند تا به مطامع و منافع دنیوی خود دست یابند، لیکن آیت‌الله بهشتی کسی نبود که با جوسازی معاندان و کج فهمی جاهلان، میدان مبارزه را خالی کند و عافیت‌طلبی پیشه سازد. مدیریت اعتصابات و تظاهرات خیابانی، هماهنگی نیروهای انقلاب در قالب شکل‌هایی چون جامعه روحانیت و حزب جمهوری اسلامی، مدیریت جلسات خبرگان قانون اساسی، مدیریت قوه قضاییه و نیز تألیف ده‌ها اثر علمی در حوزه مباحث دینی، بخشی از فعالیت‌های وی- چه قبل و چه در فردای پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی- است؛ لذا دشمنان تنها چاره کار را در ترور فیزیکی ایشان دیدند و در شامگاه هفتم تیر 1360 با به شهادت رساندن دکتر بهشتی، مظلومیت وی و روسیاهی خود را در تاریخ ثبت كردند.
اندیشه و مشی سیاسی و اجتماعی شهید مظلوم بهشتی ناشی از ایدئولوژی اسلامی و نحوه برداشت او از تعالیم اسلام بود. او را باید یك عالم اسلام شناس و یك مصلح روحانی دانست كه به شیوه صددرصد اسلامی و بدون دنباله روی از غرب یا التقاط میان اسلام و شیوه های غربى، طالب اصلاح جامعه بود. او می اندیشید كه اسلام، هم دین است و هم دولت؛ هم ایدئولوژی است و هم نظام حكومت؛ هم دین است و هم زندگى. بنابراین، وی عالمی ربانی بود از تبار ابوذر و عمار، كه آرزو داشت اسلام در همه ابعادش از جمله بُعد سیاسى، مجددا در جامعه اسلامی و در جهان اجرا شود و به عنوان مكتبی كامل و تفكری مستقل از گرایش های شرقی و غربى، و نیروی جداگانه در عرصه جهانی حضور داشته باشد.
